2020. godina je pri kraju – hajde da se podsetimo nekih od najbitnijih albuma koji su proslavili 50. rođendan

Uz Black Sabbath, Deep Purple i Led Zeppelin su takođe postali predvodnici hard rocka i heavy metala, a njihovi kultni albumi ,”Led Zeppelin III” i “Deep Purple in Rock”, iznedrili su večne rock pesme kao što su “Immigrant Song” ili “Child in Time”.

Albumi koji su u 2020. godini proslavili 50. rođendan su :

Black Sabbath – Black Sabbath

Debitantski istoimeni album grupe Black Sabbath koji se smatra začetnikom heavy metala. Kada je tek objavljen, svi su ga zvali Acid Rock, jer još uvek nije postojao naziv Heavy Metal(koji je nastao nakon ovog izdanja). Mnoge od ovih pesama nastale su i ranije(ako ne sve), a rifovi se protežu od bluza do tritona, pa sve do jezivih psihodeličnih elemenata. Najpoznatije pesme sa izdanja su “The Wizard” i “N.I.B. sa jednim od najprepoznatljivijih bass introa u istoriji dokumentovane muzike”.

Četvorka koja ga je snimila je Tony Iommi na gitari, Geezer Butler na basu, Bill Ward na bubnjevima i Ozzy Osbourne na vokalu.

https://www.youtube.com/watch?v=vwLQw_95hX0&ab_channel=AgustinGarcia

Black Sabbath – Paranoid

Iste godine kada su objavili debitantsko izdanje objavili su i drugi album pod nazivom “Paranoid”. Takođe jedno od Metal izdanja, ako ne i prvo back-to-back ​​kompletno Heavy Metal izdanje, uz koji su postojale i primese Acid Rock-a, Heavy Psich-a, Progressive Rock-a i Psychedelic Rock-a, te Blues Rock-a, standard Stoner Metal-a i Doom riff antropologije uz sitne nagoveštaje džez udaraljki.  Kako izabrati koja je legendarnija pesma od četiri koje su se našle na prvoj strani ove ploče – “War Pigs”, “Paranoid”, “Planet Caravan” i “Iron Man”.

Deep Purple – Deep Purple in Rock

Isto se može reći i za Deep Purple i njihovo četvrto studijsko izdanje “Deep Purple in Rock”  objavljeno u junu 1970. kao prvi studijski projekat najpoznatije ( a verovatno i najbolje!) postave benda nakon što su se Lordu, Paiceu i Blackmoreu priključili basista Roger Glover i pevač Ian Gillan.

Sa prethodna tri albuma Deep Purple su stekli ugled vrsnih muzičara, a famoznim “Concerto For Group And Orchestra” zapravo zaokružili svoju prvu fazu delovanja. Za zaokret prema hard rocku i metalu (sigurno potaknut i uzletom Led Zeppelina) lišenom pretencioznih fuzija sa orkestrom i elemenata klasične muzike, trebale su im “nove snage”, a Gillan i Glover su bili idealne pridošlice.

Nakon testiranja novog materijala na nizu koncerata te rada na aranžmanima “u hodu”, band ulazi u studio te –uz pomoć brojnih “tonaca” – poput kasnijeg producenta Iron Maidena Martina Bircha – koji su nastojali da prenesu koncertnu energiju na vinil, u vlastitoj produkciji snimaju “Deep Purple In Rock”. Naslov je bio pametno odabran naglašavajući da su Deep Purple rock band (konačno, deo kritike ih je uporedio i sa žestokim MC5), no ono “in rock” je sjajno korespondiralo sa omotom albuma odnosno likovima članova grupe “uklesanim” umesto američkih predsednika u stenu Mount Rushmora.

Najpoznatije pesme sa ovog izdanja su “Speed King” i “Child in Time”.

Led Zeppelin – Led Zeppelin III

Treći studijski album Led Zeppelina naslovljen naravno “Led Zeppelin III” objavljen je u oktobru 1970. najavivši tranziciju sa dominantnog hard blues-rocka prethodnih albuma prema (britanskom) folku i pripadajućoj mu “akustici”. Ne lišivši se posve hard rocka – štoviše, “Immigrant Song” je bila žestoka poput pesama sa prethodnika te američki No 1 singl koji je pospešio uspon albuma na vrh britanske rang liste netom nakon objavljivanja – no glavni ukus albumu davale su akustičarske folk i folky teme. I one autorske i obrade poput tradicionalne “Gallows Pole” ili starog bluesa Bukke Whitea “Hats Of To (Roy) Harper”.

Zna li se da su na početku novog veka Led Zeppelin već uživali golemu popularnost s obe strane Atlantika podjednako zbog dva studijska albuma i hvaljenih koncerata i turneja, ideja da se Page i Plant povuku u velšku “vukojebinu” te “neuštekani” napišu deo materijala za novi projekt, činila se itekako opravdanom. Je li akustičarski folky-materijal bio “iznuđen” kreativnim odmorom u kući bez električne energije ili pak smišljena želja za zaokretom, i nije tako važno. Jer, rezultat “zaokreta” bio je dobar mada začuđujući za lep deo fanova i kritičara. A nije trebao biti jer Page i Plant su osim bluesa bili trajno privrženi britanskom folku (i folk-rocku koji je cvetao poznih šezdesetih). Page je uz to bio i fan fantastičnih gitarista poput Daveya Grahama (kultne no izvan Engleske ne baš poznate figure britanskog folk revivala) te njegovih ranijih bluesy-folk radova poput “Davy’s Train Bluesa”, ali i škotskog velemajstora Berta Janscha iz Pentanglea.

Album je otvorila “Immigrant Song” (koja je za mlađe generacije postala popularna nakon što je “ubačena” u novi film Thor : Ragnarok) sa moćnim Bonhamovim bubnjem u prvom planu, ubojitim riffom te Plantom u visokim lagama.

“Friends” koji je usledila za njom bila je akustična stvar sa gudačima kojima je aranžer John Paul Jones želeo da osigura psihodelično-indijski stil ponovljen kasnije i u “Kashmiru”. “Celebration Day” (novi koncertni standard) je zamišljena kao fuzija dva stila uvodnih pesama uz Jonesov Moog sintesajzer uz upečatljivi Pageov solo dok je veličanstvena sedmominutna “Since I’ve Been Loving You” bila povratak na velike blues laganice s John Paulom za Hammondom te Pageovim savršenim gitarskim “unosima”. I to u rasponu od petergreenovske prigušene liričnosti do patentiranog hard-blues stila koji je itekako uticao na Bregovića u “Bluesu za moju bivšu dragu”. Žestoka “Out On The Tiles” je Bonhamova tema s moćnim riffom.

Drugu stranu albuma otvara “Gallows Pole”, posvojena i prearanžirana folk pesma na kojoj je Page svirao akustične i električne gitare te bendžo, a John Paul Jones mandolinu. Bila je klasična folky pesma Zeppelina s prepoznatljivom dramaturgijom koja pesmu iz lirskog vodi ka žestokom dramatičnom finalu (i danas fascinantno zvuči spajanje Pageovog bendža i Bonhamovog “čekičanja”) sa raskalašnom električnom gitarom i pomahnitalim bubnjem. “Tangerine” je logičan nastavak folky sadržaja uz akustičnu, električnu i pedal steel gitaru; veličanstvena balada ozračena i countryjem. Akustičarska “That’s The Way” (koncertni standard tadašnjeg “akustičarskog seta”) nežna je folky laganica sa zaključnim neočekivanim “kalifornijskim” višeglasjem, “Bron-Y-Aur Stomp” countryjem do srži natopljen akustičarski brzac, a zaključna “Hats Of To (Roy) Harper” folk-blues.

Uriah Heep – …Very ‘Eavy …Very ‘Umble

“…Very ‘Eavy …Very ‘Umble”je debitantski studijski album britanske rock grupe Uriah Heep, objavljen 19. juna 1970. godine u izdanju Vertigo Records u Velikoj Britaniji. Originalno izdanje vinila bilo je prilično drugačije i moderno upakovano za to vreme, na kojoj je bio frontmen David Biron na prednjoj strani, u gotovo neprepoznatljivom stanju ispod paučine.

Izdao ga je u avgustu 1970. godine Mercury Records u Sjedinjenim Državama pod nazivom “Uriah Heep” i sa drugačijim omotom, kao i sa pesmom “Bird of Prey” umesto “Lucy Blues”. Album je ponovo izdao Bronze Records 1971. godine nakon što je bend potpisao za tu etiketu.

Na albumu je bend isprobavao razne žanrove – mešavinu heavy metala i progressive rocka – umesto hard rocka po kojem će postati poznati na kasnijim albumima. Pesme 3 i 8 snimljene su pod imenom Spice, pre nego što im se prodružio Ken Hensley i pre nego što su promenili ime u Uriah Heep pesme pre nego što je bend preimenovan u Uriah Heep.

Album je u početku dobijao jako loše kritike muzičkih novinara, iako je od tada poznat kao rani klasik heavy metal žanra i generalno se smatra jednim od prvih u heavy metalu, zajedno sa Black Sabbath i Deep Purple In Rock.

Ubedljivo najpoznatija pesma sa izdanja je “Gypsy”.

Derek And The Dominos – Layla And Other Assorted Love Songs

Malo koji album je imao sudbinu nalik dvostrukom “Layla And Other Assorted Love Songs” kojeg su u 1970. objavili Derek And The Dominos.

Zahvaljujući singlu “Layla” (koji je doduše tek dve godine kasnije dospeo na Top 10 s obe strane Atlantika a onda prilikom svakog reizdanja ponovo dobijao svoje mesto na rang listama), jednoj od najpoznatijih pesama u istoriji rocka, svi naravno znaju da je Derek Eric Clapton a Dominos njegova tri “sidemana”: klavijaturista i pevač Bobby Whitlock, basista Carl Radle i bubnjar Jim Gordon a dragoceni gost na albumu (koji je odsvirao jedanaest od četrnaest pesama) genijalni gitarista Duane Allman.

Dvostruki album Claptona i društva kojeg je pobrao iz pratećeg banda Delaney & Bonnie and Friends (s kojima je Eric objavio i zajednički album), dočekan je gotovo “na nož” te posebice u Velikoj Britaniji ocenjen kao još jedan pobačaj u Claptonovoj karijeri; novi pad nakon razočarenja kojeg im je priredila njegova kratkovečna super-grupa Blind Faith (takođe, nepravedno podcenjena) i solo prvenac.

No pesma “Layla” bila je i ostala ocenjena kao jedan od vrhunaca Claptonove karijere. Tačnije kultna pesma u koju će se – baš kao i u “Hotel California” Eaglesa – i danas zakleti svaki okoreli roker. Možda se i zbog nje tokom godina menjala ocena dvostrukog albuma, njegova „ponovna otkrivanja“ i zakasneli hvalospevi koji su album 2011. doveli i na britansku rang listu a 2000. i u Rock Of Fame.

The Doors – Morrison Hotel

Njihov prethodni studijski album pokazao se razočaravajućim eksperimentisanjem sa gudačima, pa su se The Doors vratili svojim blues korenima i snimili svoju najjaču kolekciju pesama od eksplozivnog debija.

Možda ne sadrži mnoge „najveće hitove“ benda, ali u hotelu Morrison postoji pravi osećaj grubog i neiskorišćenog, što ilustruje valjani groove Roadhouse Bluesa.